Tüpraş’taki bu uygulamayla ilgili acilen idari ve yasal inceleme başlatılsın çağrısı

Türkiye’nin en kritik enerji altyapısını oluşturan Batman, Kırıkkale, İzmir-Aliağa ve Kocaeli rafinerilerinde ağır ve tehlikeli iş kolunun hakim olduğunu hatırlatan EMEP Milletvekili İskender Bayhan, “Kritik üretim ve bakım ünitelerinde operatör sayısının azaltılması” ve “Uzman ekiplerin yaptığı gaz ölçümünün operatörlere devredilmesi” kararlarının iş yükünü artıracağını, bazı alanlarda ise doğrudan işçi sağlığı ve güvenliğini ortadan kaldıracak sonuçlar yaratabileceğini belirtti. Bayhan, her iki Bakanlığa şu soruyu yöneltti:

“Kaç ünitede personel azaltımı planlanıyor? Gaz ölçümü gibi yüksek riskli bir görevin operatörlere devredilmesi için hazırlanmış bir risk analiz raporu bakanlıklara sunulmuş mudur?” Bayhan, personel azaltımının acil müdahale süreçlerini yavaşlatacağı uyarısında bulunarak Enerji ve Çalışma Bakanlıklarına, “Bu konuda meslek odaları ve sendikalardan uzman görüşü aldınız mı?” sorusunu yöneltti.

SENDİKA DIŞLANDI: BİLGİLENDİRME DEĞİL, DAYATMA VAR

Yetkili sendika Petrol-İş’in görüşmelere yalnızca “bilgilendirme” düzeyinde dahil edildiğini vurgulayan Bayhan, TÜPRAŞ yönetiminin “Mart’a kadar tamamlanacak” diyerek süreci fiilen dayatma haline getirdiğini söyledi. İşçilerin temsilcilerinin karar mekanizmasından dışlandığını belirten Bayhan, bunun hem 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun çalışan katılımı hükümlerine hem de İş Kanunu’nun 77. maddesindeki işveren yükümlülüklerine aykırı olduğunu ifade etti.

Bayhan, Çalışma Bakanı Işıkhan’a, “6331’in çalışan katılımı hükümlerine aykırılık nedeniyle bir inceleme başlatacak mısınız? İşçilerin ve sendikanın uyarıları neden dikkate alınmadı?” sorularını yöneltti. Uygulamanın dayatma niteliği taşıdığına dikkat çekerek bakanlıkların “şirketten bilgi talebi, uygulamanın durdurulması, ertelenmesi ya da genişletilmiş denetim” planının olup olmadığının açıklanmasını istedi.

İŞ CİNAYETİ RİSKİ ARTACAK

Rafinerilerde basınç, sıcaklık ve yanıcı gaz risklerinin yüksek olduğuna dikkat çeken Bayhan, gaz ölçümü görevinin uzmanlar yerine operatörlere devredilmesinin yanlış ölçüm ihtimalini büyüttüğünü ve patlama/yangın riskini artıracağını söyledi. Operatör sayısının azaltılmasının ise acil müdahale zincirini zayıflatacağını belirtti.

TÜPRAŞ rafinerilerinde geçmiş yıllarda yaşanan patlama, yangın, zehirlenme ve sıkışma sonucu iş cinayetlerini hatırlatan Bayhan, “Bu kazaların önemli bölümünde yetersiz personel, yoğun bakım yükü ve daraltılmış ekip yapısı etkili olmuştur” dedi.

Çalışma Bakanlığına şu soruyu yöneltti: “Teknik yeterliliği olmayan operatöre gaz ölçümü görevinin verilmesi iş cinayeti riskini artırmaktadır. Bu risk gerçekleştiğinde sorumluluk kimde olacaktır?” Bayhan ayrıca norm kadro uygulamasının operatörlerin bir vardiya içinde üstlendiği sorumlulukları genişleteceğini, bunun fiziksel ve psikolojik yükü artıracağını belirterek, bu durumun analizlere dahil edilip edilmediğini sordu.



“BENCHMARK DEĞİL, MALİYET DÜŞÜRME OPERASYONU”

TÜPRAŞ’ın gerekçelendirme için uluslararası Solomon Associates verilerini öne sürdüğünü aktaran Bayhan, “Avrupa rafinerilerinde daha az işçi çalıştırılıyor” iddiasının patron lehine kullanılan bir söylem olduğunu vurguladı.

“Benchmark adı altında işçilik maliyetleri düşürülmekte, kârlar artırılmak istenmektedir” diyen Bayhan, Enerji Bakanlığına şu soruyu yöneltti: “Solomon benchmark yalnızca personel sayısı kriterini neden esas almaktadır? Rafinerilerin yaşı, bakım seviyesi, otomasyon düzeyi, arıza sıklığı ve İSG kültürü neden hesaba katılmamıştır?” Norm kadro çalışmasını yapan firmaların kim olduğu ve rafineri işletme deneyimine sahip olup olmadığının açıklanmasını da istedi.

“REKOR KÂR AÇIKLAYAN ŞİRKET İŞÇİ SAĞLIĞINDAN KISMAMALI”

TÜPRAŞ’ın 2024 yılında 810 milyar TL ciro, 30,4 milyon ton satış, yüzde 92 kapasite kullanım oranı ve güçlü nakit akışıyla yüksek kârlılık açıkladığını hatırlatan Bayhan, buna rağmen işçi sağlığını zayıflatacak uygulamaların “maliyet” gerekçesiyle hayata geçirilmesinin kabul edilemez olduğunu söyledi.

“İşçilerin yaşamı üzerinden tasarruf yapılamaz” diyen Bayhan, iki bakanlığı da sorumluluklarını yerine getirmeye çağırdı. Enerji Bakanlığına, “Kârı artırmak için İSG bariyerlerinin zayıflatılması Bakanlığınızca uygun bulunmakta mıdır?” diye sordu.

“DERHAL İNCELEME BAŞLATILMALIDIR”

Milletvekili İskender Bayhan hem Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını hem de Çalışma Bakanlığını, TÜPRAŞ’ın norm kadro uygulaması ve gaz ölçümü görevinin devri konusunda acilen idari ve yasal inceleme başlatmaya çağırdı.

Gündem, 21 Kasım 2025 10:22