Vatandaşa bay bay, bankalara hay hay

Merkez Bankası (TCMB) dün politika faizini 250 baz puan artışla yüzde 17,5’e yükseltirken, bankalarda kredi ve mevduat faizlerinde dikkat çeken bir tablo var.

2023 yılının ilk yarısında hızla yükselen TL mevduat faizleri, son üç haftada sert geriledi.

23 Haziran haftasında ortalama yüzde 41,98’e kadar yükselen üç aya kadar vadeli TL mevduat faizi, son üç haftada yaklaşık 700 baz puan düştü ve geçen hafta yüzde 34,99 oldu.

MEVDUAT FAİZİ NEDEN DÜŞTÜ?

TL mevduat faizinin yükselişinde olduğu gibi düşüşünde de TCMB’nin düzenlemeleri etkili oldu.

Seçim öncesinde döviz kurlarındaki artışı frenlemek amacıyla mevduatta dövizden TL’ye geçişi zorlayacak düzenlemelere imza atan TCMB, seçim sonrasında bu alanda yumuşamaya gitmişti.

Toplam mevduatta TL payı için öngörülen oran ve menkul kıymet tesisi düzenlemelerinde kademeli normalleşme adımları atılacağı belirtilmişti.

Bu adımlar sonrasında bankaların TL mevduat toplamak için rekabeti azaldı ve faizlerde düşüş geldi.

Öte yandan, TCMB’nin rezerv biriktirmek için yaptığı döviz alımlarının etkisiyle piyasada TL likidite fazlası oluşmasının da mevduat faizlerinde aşağı yönlü basınç oluşturduğu belirtiliyor.

KREDİ FAİZLERİ 20 YILIN ZİRVESİNDE

Kredi faizlerinde ise farklı bir tablo var. Faizler hızla yükselirken, kredi muslukları da ciddi şekilde kısıldı.

Mevduat ile kredi faizleri arasındaki alışılmadık tablonun sürmesi ve bozulan enflasyon beklentileri, kredi faizlerini de yukarı itiyor.

İhtiyaç kredisi faizleri geçen hafta ortalama yüzde 48,13’e kadar yükseldi ve 20 yılın zirvesinde hareket etmeyi sürdürdü. Bu oran, mart başında yüzde 25 seviyesinde bulunuyordu.

Taşıt kredisi faizleri de geçen hafta ortalama yüzde 41,34 seviyesine ulaştı ve 20 yılın zirvesinde yükselişini sürdürdü.

Martta yüzde 16 seviyelerinde olan konut kredisi faizleri de geçen hafta ortalama yüzde 32,58 ile 20 yılın zirvesinde yer aldı.

Mart başında yüzde 13 seviyelerinde olan ortalama ticari kredi faizleri ise geçen hafta yüzde 24,53 oldu.

Ticari kredi faizleri, TCMB’nin politika faizine endekslendiği için ve belirli bir oranın üzerindeki faizler istendiğinde bankalar menkul kıymet tesis etmek zorunda olduğu için görece düşük seviyede ancak oran son dönemlerde yükseliyor.

Dahası seçim sonrasında krediye ulaşımda büyük sorunlar yaşanıyor.

Ekonomi, 21 Temmuz 2023 14:15