Un, ekmek ve makarnaya zam yolda

Buğday alım fiyatlarının açıklanması sonrası un fiyatlarında yaşanan artış, ekmek ve makarna fiyatlarına da yeni zamlar getirecek.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ekmeklik buğdayda ton başına 8 bin 250 TL fiyat açıklamış, çiftçiye ton başına 1000 TL de destek verileceğini söylemişti.

Konuştuğumuz İstanbul Ticaret Odası (İTO) ve İstanbul Fırıncılar Odası yetkilileri, bu gelişme sonrası unun çuvalına bir günde 100 TL birden zam geldiğini ve 490 TL’den satılan 50 kiloluk unun 595 TL’ye çıktığını söylerken; bunun ilerleyen günlerde marketteki unun fiyatına da yansıyacağı belirtiliyor.

İTO ve Esnaf Odası’na bağlı fırıncılar ise İstanbul’da satılan ekmeğe yüzde 33-40 aralığında bir zam gelmesi için çalışmalara başladı.

Şu an ekmeğe resmi bir zam talebi yok ancak en geç temmuz ayının ortalarında ilgili meclislere ve esnaf odasına yeni zam talebini sunacak olan fırıncılar, 200 gram ekmeğin 5 TL’den 7 TL’ye, 240 gram ekmeğin ise 6 TL’den 8 TL’ye çıkmasını isteyecek.

DOLARDAKİ REKOR SONRASI NAKLİYE GİDERLERİ ARTTI

Fırıncılar, buğday fiyatları açıklandıktan sonraki bir gün içinde unun çuvalına gelen 100 liralık zammın yanı sıra Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) verdiği sübvansiyonlu una da haziran ayı itibarıyla erişemediklerini söylüyor.

Ancak ekmek zammı talebinde yalnızca un fiyatlarındaki artış değil, dolar kurundaki artışa bağlı olarak artan nakliye giderleri ve temmuzda ara zam gelmesi beklenen asgari ücret nedeniyle işçilik giderlerindeki artış etkili olacak.

MAKARNAYA DA YÜZDE 15 ZAM YOLDA

Makarna sanayicilerinin verdiği bilgiye göre ise, buğday alım fiyatlarındaki artış sanayicinin giderlerinde yüzde 15’lik bir artış yarattı.

Sozcu.com.tr’ye konuşan ülke genelinde yaygın bir makarna firmasının genel müdürü, buna dolara bağlı olarak enerji, nakliye ve paketleme giderlerindeki artışla birlikte asgari ücret zammının da ekleneceğini belirtti ve sanayicinin maliyetlerindeki bu artışın 1-2 ay içinde makarna fiyatlarını yüzde 15 oranında artıracağını söyledi ve bu zammın peyderpey yansıtılacağını dile getirdi.

Böylece, ülke genelinde 12 TL’den başlayan bir paket makarna fiyatı 13,8 TL’ye çıkmış olacak.

‘MALİYETİN ALTINDA KALDI, GIDA ENFLASYONUNU TETİKLEYECEK’

Öte yandan, açıklanan buğday alım fiyatları sanayicinin giderlerinde artış yaratsa da, tarlada binbir güçlükle buğday üretimi yapan çiftçiyi memnun etmediği, açıklanan fiyatın maliyetin altında kaldığı, bunun da gelecek yıl üretimi düşürerek gıda enflasyonunu artırması bekleniyor.

Konu ile ilgili sozcu.com.tr’ye bilgi veren TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez, “Doların 20 TL’den 23’e çıktığı, belki ilerleyen haftalarda 25’lerde sabitleneceği bir ortamda, buğdaya verilen fiyat aynı gün geri alınmış oldu” dedi.

“Eğer bugün TÜİK’in açıkladığı enflasyon yüzde 39,5, girdi fiyat endeksi yüzde 49,7 ve Tarım ÜFE de yüzde 71 ise, buğdaya yapılan zam yüzde 24’te kaldı. Bu kabul edilebilir bir artış değil. Çiftçinin buğday ekiminden uzaklaşmasına yol açar. En yakın zamanda yukarı doğru revize edilmesini talep ediyoruz” dedi.

“Buğday alım fiyatının seçim sonrasına bırakılmasının nedeni, bu düşük fiyatların seçim öncesi üreticiden gizlenmesi” diyen Suiçmez, şöyle devam etti:

“Geçen sene açıklanan buğday alım fiyatı nispeten daha iyiydi. Bu yılki üretimin de arttığı belirtiliyor. TÜİK’in birinci tahminine göre, 20,5 milyon ton olacak buğday üretimi. Ancak bu yıl açıklanan buğday alım fiyatları sonrası çiftçi gelecek yıl buğdaydan başka ürünlere kayacaktır. Bu da yurt içindeki tüketime yetmeyen 20 milyon tonlara bile sevinmemiz gibi yanlış ortamlara zemin hazırlıyor.

Bu durum kısır döngüye dönüştü ve ister istemez ucu gıda fiyatlarına dayanıyor.

Yani Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) her ne kadar sanayiciye verdiği buğdayı baskılasa bile ekmek zammı ister istemez gündemde. Buğdayın fiyatı, maya, işçilik, elektrik ve doğalgaz gibi tüm girdiler bunda etkili. Gelecek yıl çiftçinin buğday ekiminden vazgeçmesi de yeniden buğdayda yetersizlik yaşanması, yine yüksek gıda fiyatları ve yüksek ekmek fiyatları demek.”

Ekonomi, 08 Haziran 2023 14:50