Kış gelmeden zam üstüne zam

TMO’nun çeltik fiyatlarında yüzde 200’lük artış açıklamasından sonra, serbest piyasada işlenmemiş natürel pirinç fiyatları yükselmeye başladı. Piyasada işlenmemiş natürel pirinç fiyatlarında yüzde 22,4’e varan oranlarda artış yaşandı. Söz konusu fiyat artışlarının kısa sürede raflara yansıması bekleniyor. Çeltik dışında son bir ayda fasulye fiyatında yüzde 15,3, mercimek fiyatında da yüzde 10,8 artış görüldü. Lüks baldo pirinç bir ay içinde 24,5 lira seviyesinde 30 lira seviyesine çıkarken, bu artış osmancık pirincinde de yaşandı.

Dünya Gazetesi'nden Mehmet Hanifi Gül'ün haberine göre, piyasayı etkileyen faktörlerin başında açıklanan alım fiyatlarının olduğunu kaydeden Reis Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Reis, devletin çiftçiyi desteklemek açısından çeltik fiyatlarında yüzde 200 yakın bir fiyat artışa gittiğine işaret ederek, “Devlet buğday, fasulye ve çeltikte çiftçiyi memnun edecek fiyatlar açıkladı. Nihayetinde fiyat açıklandığı zaman geçen seneye oranla zaten piyasada bir artış söz konusuydu. Örneğin fasulyede yaklaşık 20 lira civarında bir tavan fiyat açıklandı ve geçen yıla oranla yüzde 155 artış söz konusu. Keza kırmızı mercimekte de aynı şekilde geçen yıl kilosu 5 lira olarak açıklandı. Bu yıl ise önce 14 lira daha sonra 15 liraya yükseltildi” dedi.

HASADIN YÜZDE 5'İ YAPILDI

Şu an çeltikte henüz yüzde 5 hasat yapıldığını aktaran Reis, ürünün daha yüzde 95’nin hasat edilmediğini ve sevindirici olanın Türkiye’de ekilen tüm bölgelerde şu ana kadar bitkisel gelişimin son derece iyi olduğunu söyledi. Randımanların da geçen seneye göre iyi olduğuna dikkat çeken Reis, “Ekim alanları geçen yıla göre yüzde 5 eksik görünse de ekilişler, randımanıyla geçen seneki miktar kadar çeltik alımı yapılacağı tahmin ediliyor. Bu yıl tahmini olarak yaklaşık 1 milyon ton rekolte bekleniyor. Bunun pirinç karşılığı da yaklaşık 650 bin ton. Bu iç tüketim için yeterli değil ama devir stokları ve ithal edilen ürünlerle pirinç konusunda herhangi bir sıkıntı olmayacağını ifade edebilirim” diye konuştu.

SEYİR HASATTAN SONRA BELLİ OLACAK

Şu an çeltik fiyatının piyasada 16 liraya kadar çıktığını anlatan Reis, natürel pirinç fiyatlarının Gönen baldosunda 27 liraya ve Osmancık türlerinde 22,5 ile 23,5 liraya çıktığını belirtti. Piyasanın seyrinin 1,5 ay içinde ürünlerin hasat edildikten sonra belli olacağını ifade eden Reis şöyle konuştu: “Devletin vermiş olduğu taban fiyat, bence fiyat istikrarını oluşturmanın ötesinde çiftçinin seneye ürün ekebilmesini sağlayacak. Bu, mercimekte, fasulyede ve nohutta da böyle oldu. Fasulye için bu sene biraz kritik. Bize sahadan gelen bilgilerde fasulyede tahminden daha fazla ekim yapıldığı ifade edebilirim. Fasulye ithalatında yüzde 19 gümrük vergisi var. Ayrıca ihracat yasağı var. Fasulyede fiyat artışlarının daha fazla yukarı gitmemesi için bir an önce gümrük vergisi düşürülmesi lazım. Bunda da aceleci olmak gerekiyor. Her ülke hangi ülkenin ne kadar ürettiğini yakından takip ediyor. Dünya fiyatları da buna göre artabiliyor. Bunun dışında tarımsal üretimde sanayi, tüketim ve güvenlik stokunun hesabını yaparak üretim planlanmalı.”

Kış gelmeden zam üstüne zam geldi. Fiyatlar şimdiden uçuşa geçti. Çeltiklerin çok az bir kısmı biçildi. Ama şimdiden fiyat artışı gerçekleşti. Vatandaş bakliyat konusunda zorlanacak. İşte zamlanan bakliyat fiyatları:

"PİYASA KENDİNİ REGÜLE EDİYOR"

TMO’nun açıkladığı fiyatların iyi olduğunu kaydeden İpsala Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Darcan, çeltikte fiyat artışının rekolteye bağlı olduğunu belirtti. Darcan, “Burada dünya fiyatları da önemli ve dünyada herkes her yere ulaşabiliyor. Son dönemde pirinçteki fiyat artışı TMO’nun verdiği fiyatlarla alakalı bir durum ve piyasa da ona göre kendini regüle ediyor. Çiftçi bu fiyatla da gelecek yıl ekim yapmaya devam eder. Biz çiftçi olarak da fiyatlar dan memnunuz” dedi. Bunun dışında bölgede ayçiçeği fiyatında büyük sıkıntı olduğunu ifade eden Darcan, şunları kaydetti: “Ayçiçeği fiyatları bir türlü düzelmedi ve üretici sıkıntılı bir süreç yaşıyor. Çekirdeğin tonu 10 ile 10,5 bin lira arasında bulunuyor. Çorum gibi yerlerde 8 bin 500 liraya kadar düştü. İthalata gelen yüzde 10’luk vergi, fiyatın 10,5 TL seviyelerinde kalmasını sağladı, ama yetersiz. Bu oranın yaklaşık yüzde 20 seviyesine çıkarılması gerekiyor. En düşük fiyatın 13 ile 13,5 lira olması gerekiyor. Devletin desteği konusunda da çabalıyoruz ama daha bir sonuç alamadık.”

Ekonomi, 06 Ekim 2022 21:13