Sebze meyve fiyatları 1 yılda yüzde 146 yükseldi

19 Mart’ta İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasının ardından tutuklanması ve İBB için ard arda bugüne kadar gelen operasyonların neden olduğu belirsizlik ve güvensizlik Türkiye’den 50 milyar dolar sıcak paranın kaçışına neden olurken, piyasa enflasyon beklentisini artırdı ve tırmanan gıda fiyatlarına isyanlar duyulmaz oldu.

Gıda fiyatlarında yaşanan artış nisan ayında da ara vermeden devam etti. Gıda fiyatları nisanda bir önceki aya göre yüzde 1,7 oranında arttı. Son 59 aydır aralıksız olarak artan gıda fiyatlarında, yılın ilk dört ayında toplam yüzde 15,6 oranında artış oldu, yıllık artış ise yüzde 53,5 oldu. Nisan 2025 itibariyle son 12 aylık ortalama fiyatlar ise bir önceki 12 ayın ortalamasına göre yüzde 65,1 oranında arttı.

Bu 59 aylık dönemde gıda fiyatları 17 katı arttı. Gıda fiyatlarındaki bu aralıksız artış Haziran 2020’de 100 liraya alınan bir sepet gıda maddesinin bugün1.882 liraya alınabilir hale getirdi.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR’ın araştırmasına göre Türkiye’nin, içinde bulunduğu ve ne zaman sona ereceği tahmin edilemeyen enflasyon sarmalına sürüklendiği Eylül 2021’den bu yana gıda fiyatları yüzde 1.187 oranında arttı. Eylül 2021’de 100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için vatandaşlar bu yıl ocak ayında 1.159 lira, şubat ayında 1.185 lira, martta 1.265 lira ve nisanda ise1.287 lira ödemek zorunda kaldılar.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi KAMUAR’ın fiyatlarını Türkiye’nin büyük bir bölümünde yaygın şubeleri bulunan zincir marketlerden derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin Nisan 2025 sonuçları açıklandı.Araştırmada şöyle denildi:

“Yüksek enflasyon sürecinin en ağır faturasını gıda fiyatları yüzünden ücretliler, dar gelirliler ve yoksullar ödemeye devam ediyor. Sabit gelirli vatandaşlar bu faturayı, gıdaya daha fazla para ayırabilmek için, eğitim, sağlık, giyim, barınma ve benzeri diğer temel ihtiyaçlarına yönelik harcamalarını kısarak ödüyorlar.

Gerek gıda fiyatlarında gerekse de genel enflasyon oranlarında yıllık olarak baz etkisiyle yaşanan düşüşler, fiyatların, dolayısıyla hayat pahalılığının azaldığı anlamına gelmiyor. Aksine fiyatlar, artış oranı önceki aylara göre azalsa da artmaya devam ediyor. Diğer bir ifadeyle hızı düşse bile sabit gelirlilerin, kazandığı aylık ve ücretlerin satın alma gücü azalıyor ve yoksullaşma süreci devam ediyor.

Eylül 2021’den bu yana kamu çalışanlarının ücretlerinde yüzde 881,5 oranında artış yapıldı. Diğer bir ifadeyle söz gelimi Eylül 2021’de 100 lira olan ortalama kamu çalışanı ücreti Nisan 2025 itibariyle 982 lira düzeyine çıktı. Ücretlerindeki artış gıda fiyatlarındaki artışı bile karşılamaya yetmeyen kamu çalışanlarının alım gücü gıda fiyatlarına karşı erimeye devam ediyor. Nitekim bu yıl ocak ayında kamu çalışanlarına geçmiş enflasyon farkı hariç yapılan yüzde 6 oranındaki toplu sözleşme zammının tamamı daha ilk iki aydında eridi. Çalışanlar mart ayından itibaren devletten alacaklı konumuna geldi.

Birleşik Kamu-İş’in gıda fiyatları endeksine göre Nisan ayında yağ ve sebze grupları dışındaki tüm harcama gruplarında fiyatlar değişik oranlarda arttı.

Ekmek-pirinç-un-bulgur harcamaları nisanda, bir önceki aya göre yüzde 0,9 oranında artarken, et ve balık grubu harcamalarında yüzde 4,4 oranında yükseliş oldu. Meyve fiyatlarının yüzde 7,7 oranında yükseldiği nisanda sebze fiyatlarında ise bir önceki aya göre yüzde 2,4 oranında düşüş kaydedildi.

İlk dört ayda ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatlarında ortalama yüzde 7,2, beyaz ve kırmızı et fiyatlarında yüzde 23, süt, süt ürünleri ve yumurta fiyatlarında yüzde 16,7 artış oldu. Meyve fiyatları yüzde 27, sebze fiyatları yüzde 21,8, bakliyat yüzde 8,4 ve diğer işlenmiş gıda fiyatları da yüzde 3,8 oranında yükseldi.

Ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları bu yıl nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 42,5, et-balık fiyatları 31,1, süt ve süt ürünleri ile yumurta fiyatları yüzde 32,9 oranlarında artış gösterdi. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde 23,1 oranında zamlandı. Meyve fiyatları yüzde 145,7, sebze fiyatları ise yüzde 149,5 oranında yükseldi.

Ekonomi, 27 Nisan 2025 13:28