Gıdada zam durmuyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, mayıs ayında üretici ve market arasında en fazla fiyat farkının yüzde 293,9 ile kuru incirde görüldüğünü belirtti.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, mayısta üretici ile market fiyatları arasında oluşan farklara ilişkin değerlendirmede bulundu.

Aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimlere dikkati çeken Bayraktar, "Mayıs ayında üretici ve market arasındaki en fazla fiyat farkı yüzde 293,9 ile kuru incirde görüldü. Kuru incirdeki fiyat farkını yüzde 284,6 ile limon, yüzde 247,3 ile salatalık, yüzde 233,5 ile elma, yüzde 213,2 ile kuru soğan takip etti." ifadesini kullandı.

Bayraktar, kuru incirin 3,9 kat, limonun 3,8 kat, salatalığın 3,5 kat, elmanın 3,3 kat, kuru soğanın ise 3,1 kat fazlaya satıldığına işaret ederek, üreticide 115 lira olan kuru incirin markette 452 lira 99 kuruşa, 7,5 lira olan limonun markette 28 lira 84 kuruşa, 7,5 lira olan salatalığın 26 lira 5 kuruşa, 10 lira 70 kuruş olan elmanın 35 lira 69 kuruşa ve 6 lira 25 kuruş olan kuru soğanın 19 lira 58 kuruşa satıldığını bildirdi.

FİYATI EN ÇOK ARTAN ÜRÜN HAVUÇ

Mayısta markette 35 ürünün 22'sinde fiyat artışı, 12'sinde fiyat düşüşü görüldüğünü, 1 üründe ise fiyat değişimi olmadığını ifade eden Bayraktar, şu bilgileri verdi:

"Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 34,7 ile havuç oldu. Havuçtaki fiyat artışını yüzde 16,6 ile limon, yüzde 16,3 ile patlıcan, yüzde 15 ile yumurta ve yüzde 13 ile Antep fıstığı takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 21,6 ile kuru soğan oldu. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 15,5 ile tavuk eti, yüzde 12,7 ile sivri biber, yüzde 9,7 ile domates ve yüzde 9,2 ile yeşil soğan izledi."

Bayraktar, söz konusu ayda üreticide 27 ürünün 3'ünde fiyat artışı, 13'ünde fiyat azalışı yaşandığını, 11 üründe ise fiyat değişimi olmadığını belirterek şunları ifade etti:

"Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 34,2 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 31 ile salatalık, yüzde 23 ile elma, yüzde 22,2 ile kuru kayısı, yüzde 21 ile kabak ve yüzde 19,9 ile domates izledi. Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 41,5 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 25 ile patates ve yüzde 19,1 ile yumurta izledi."

GÜBRE VE MAZOT FİYATLARINDA ARTIŞ SÜRÜYOR

Mayısta fiyatların geçen aya göre 20.20.0 kompoze gübrede yüzde 0,1 arttığını, ÜRE gübresinde yüzde 5, DAP gübresinde yüzde 1,1, amonyum sülfat gübresinde yüzde 0,9 ve amonyum nitrat gübresinde yüzde 0,7 düştüğünü belirten Bayraktar, "Geçen yılın mayıs ayına göre son 1 yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 56,4, ÜRE gübresi yüzde 35,6, amonyum nitrat gübresi yüzde 32,2, DAP gübresi yüzde 30,1 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 29,4 arttı. Mayıs ayında nisan ayına göre besi yemi yüzde 1,7, süt yemi yüzde 1,5, son 1 yılda besi yemi yüzde 43,8, süt yemi ise yüzde 45,9 artış gösterdi. Elektrik fiyatları yıllık yüzde 19,8 artarken tarım ilacı fiyatları yüzde 66,6 yükseldi." ifadesini kullandı.

Bayraktar, mazot fiyatlarının yıllık bazda yüzde 109 artışla fiyatı en fazla yükselen tarımsal girdi olduğuna işaret etti.

Türkiye İstatistik Kurumu tahmini verilerine göre, bitkisel üretimin geçen yıla göre yüzde 0,8 artışla bu yıl 138 milyon tona yükselmesinin beklendiğini belirten Bayraktar, "Veriler, hububatta toplam üretimin geçen yıla göre yüzde 5,4 azalacağını gösteriyor. Hububat içinde üretimin arpada yüzde 8,7, mısırda yüzde 5,6, buğdayda yüzde 4,5 gerileyeceği tahmin ediliyor. Son 10 yılda buğday ekim alanlarının yüzde 13,7 azaldığı görülüyor." değerlendirmesinde bulundu.

YEM FİYATLARI KONTROL ALTINA ALINMALI

Bayraktar, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün aldığı kararla her yıl 1 Haziran'da "Dünya Süt Günü"nün kutlandığına işaret ederek, ülkede hayvansal üretim değerinin yarısından fazlasının süt sektöründen geldiğine dikkati çekti. Bayraktar, insan sağlığı için çok önemli olan sütün hayvancılık sektörünün de lokomotif ürünü olduğunu vurguladı.

Sütün insanların beslenmesinde ve protein ihtiyaçlarının karşılanmasındaki önemine değinen Bayraktar, sektördeki sorunlara çözüm bulunması gerektiğini belirtti.

Bayraktar, "Süt fiyatlarını baskılamak yerine yem fiyatları kontrol altına alınmalı, küçük aile işletmelerimiz başta olmak üzere süt üreticilerimize makul fiyatlardan kaba ve kesif yem temini sağlanmalıdır. Üretimde yaşanan sorunların çözüme kavuşmasıyla uluslararası pazarlarda rekabetimizin önü açılacaktır." ifadesini kullandı.

Bayraktar, "Çocuklarımız süt ve süt ürünlerini yeterince tüketemiyor, sağlıklı beslenemiyor. Bu ürünler özellikle yoksul aile çocuklarına ulaşamıyor. Okul sütü programlarıyla tüm çocukların gerek bedensel gerekse zihinsel gelişimi için çok önemlidir" dedi.

Ekonomi, 01 Haziran 2024 12:31