Asgari ücrete ek zam yolda mı?

Yükselen enflasyon karşısında asgari ücrete yapılan yıllık zammın yeterli olmaması yıl içinde ikinci bir zam yapılabileceğine dair tartışmaları gündeme getirdi. AKP kurmaylarının da ikinci zam için olumlu konuşması milyonlarca asgari ücretlinin gözünü bu gelişmelere dikmesine neden oldu.

Hâlihazırda yüzde 50’yi aşan ve önümüzdeki aylarda daha da yükselmesi beklenen enflasyon, Türkiye’deki en önemli sorunlardan biri olmaya devam ediyor. Yüksek enflasyondan en çok etkilenen kesim ise ücretli çalışanlar.

Asgari ücretlilerin de dahil olduğu düşük gelir grubunda temel ihtiyaç ürünlerinin tüketici harcamaları içerisindeki payı yüksek olduğu için enflasyondaki artış en çok bu kesimlere zarar veriyor.

ENFLASYONDA YÜKSELİŞİN SÜRECEĞİ DÜŞÜNÜLÜYOR

Faiz artışlarının durması ve Kur Korumalı Mevduat’ın hayata geçmesi sonrası 2022 başlarında Türk Lirası’ndaki değer kaybı yavaşlasa da Rusya’nın Ukrayna’ya düzenlediği askeri operasyonunun ardından enerji ve emtia fiyatlarındaki artış enflasyon konusundaki endişeleri tırmandırdı.

Petrol ve doğalgaz gibi enerji ürünlerinin fiyatlarında yaşanan artışla birlikte yağ ve buğday başta olmak üzere gıda ürünleri için süren arz endişeleri de fiyat artışlarının duracağına dair beklentileri sınırladı.

Uzmanlar enflasyonun yaz aylarında daha da yükseleceğini ancak yıl sonuna doğru baz etkisiyle küçük bir miktar düşüşe geçeceğini tahmin ediyor. ABD merkezli Goldman Sachs, Türkiye’de enflasyonun 2022 genelinde yüzde 60’ın üzerinde kalacağını tahmin ederken kredi değerlendirme kuruluşu Fitch de enflasyonun gelecek aylarda yüzde 60 civarına yükseleceği, 2022 yıl sonunda ise yüzde 49 olacağı tahmininde bulundu.

ASGARİ ÜCRET ERİYOR

Asgari ücret 2022 yılında yüzde 50,54 artışla 4 bin 253 TL olarak belirlenmişti. Ancak tüketici fiyatlarındaki artış hızlanırken asgari ücrete yıl sonunda yapılan artış da buna paralel olarak hızla erimeye başladı.

Türkiye’de ücretli çalışanların en önemli geçinme göstergelerinden olan Türk-İş’in ‘Açlık ve Yoksulluk Sınırı’ araştırmasına göre açlık sınırı 4 bin 552,56 TL'ye yükselerek asgari ücretin 300 TL üzerine çıktı. Böylece yılın henüz ikinci ayında asgari ücret açlık sınırının altına düşmüş oldu. Asgari ücret 2020'de marttan, 2021'de ise mayıstan itibaren açlık sınırının altına inmişti.

Türkiye’de uzun bir süredir asgari ücrete yılda yalnızca bir kere zam yapılıyor. İşçi ve işveren temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı temsilcisinin başkanlığında yıl sonuna doğru toplanarak asgari ücreti kararlaştırıyor.

Ancak bu yılki yüksek enflasyon nedeniyle asgari ücretlinin geçiminin iyice zorlaşması ikinci zam tartışmasını beraberinde getirdi. Pek çok kişi temmuz ayında yapılacak ikinci bir zammın zorunlu hâle geldiğini savunurken AKP cephesinden de farklı sesler çıktı.

AKP’Lİ ÖZKAN: MEVZUATI DEĞİŞTİRMEK MÜMKÜN

AKP Grup Başkanvekili Cahit Özkan geçtiğimiz hafta katıldığı bir televizyon programında, “Asgari ücrete yılda bir kez yapılıyor, bunun ikiye çıkarılma olasılığı var mı? Altıncı ayda bir düzeltme gibi bir şey olur mu?” sorusuna verdiği yanıtla milyonlarca asgari ücretliyi umutlandırmıştı.

Özkan, “Şu andaki mevzuat gereği yılda bir kez yapılıyor ancak bunu değiştirmek mümkün. Biz parlamentoda her zaman milletimizim menfaati ne gerektiriyorsa bunu her zaman yaparız. Zamanı geldiğinde bir yıl geçmesi beklenmeksizin zam yaparız. Maliyet artışı mı var? O zaman vatandaşımızın gelirinde de artışı sağlayacak tedbir ve kararları alacağız” ifadelerini kullanmıştı.

‘MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİNE GEREK YOK, DAHA ÖNCE DE OLDU’

Özkan’ın açıklamaları asgari ücretliler cephesinde umut yaratırken çalışma uzmanı Doç.Dr. Aziz Çelik, sosyal medyadan yaptığı paylaşımda İş Kanunu’nu hatırlatarak asgari ücretin yılda birden fazla kez belirlenmesi için herhangi bir mevzuat değişikliğine gerek olmadığını savundu.

Çelik, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 39. Maddesi’ndeki “Asgari Ücret Tespit Komisyonu aracılığı ile ücretlerin asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenir” maddesini hatırlatarak, “Bakanlık istediğinde Komisyon toplanır ve asgari ücret yeniden belirlenir” değerlendirmesinde bulundu. Çelik ayrıca asgari ücretin geçmişte 6 aylık olarak belirlendiği örnekler olduğunu belirterek 2000, 2001 ve 2002 yıllarında da yılda iki kez belirlendiğini hatırlattı.

AKP SÖZCÜSÜ: TAKVİMİ BAKANLIK BELİRLER

Dün gazetecilerin ‘asgari ücrette bir düzenlemeye gidilecek mi?’ sorusuna yanıt veren AKP Sözcüsü Ömer Çelik konu ile ilgili şu cümleleri kullanmıştı:

“Tabii bu tip çalışmalar hangi takvimde gerçekleşir bunu bakanlık yapabilir. Bu konu bizim her zaman gündemimizdedir. Emeklilerimizin, çalışanlarımızın konumu ve korunması her zaman gündemimizdir. Bahsettiğiniz şekilde bir düzenleme yapılacak noktasında değilim. Uygun bir durum oluştuğu zaman bununla ilgili açıklama yapılır ancak hem çalışanlarımızın hem de emeklilerimizin mevcut durumlarını iyileştirmek için her zaman bir çalışma yapıyoruz.”

BAKAN TARTIŞMAYI RAFA KALDIRDI

Bugün bir dizi ziyaret için Gaziantep'te bulunan Bilgin ise konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “Türkiye tarihinde ilk kez asgari ücreti yüzde 50 üzerinde artırdık. Bu günlerde yeniden asgari ücret tartışmalarını anlamlı bulmuyorum” diyerek tartışmaları rafa kaldırmış oldu.

Ekonomi, 22 Mart 2022 01:50