Sosyal medya kapatılmaya mahkum!

Siyaset, 27 Temmuz 2020 13:25

AKP ile MHP işbirliğinde hazırlanan ve Adalet Komisyonu’ndan geçen sosyal medyaya ilişkin kanun teklifine, muhalefet grupları tek tek şerh düştü.

AKP ile MHP işbirliğinde hazırlanan ve Adalet Komisyonu’ndan geçen sosyal medyaya ilişkin kanun teklifine, muhalefet grupları tek tek şerh düştü. CHP şerhinde, “Bu süreci yönlendirmek ve yönetmek; işine geldiğinde Facetime’den darbeye karşı halkı sokağa çağırıp, işine gelmediğinde Twitter’den dislike aldığınızda yasaklara sarılmakla olmaz” ifadeleri dikkat çekti. Düzenlemedeki amaç için CHP, “AKP-FETÖ işbirliğine ilişkin kayıtlardan gelecek kuşakların haberdar olmaması”; HDP, “FETÖ ve yolsuzluk dosyalarını silme” tanımı yaptı.

CHP’nin şerhinde yer alan araştırmaya göre; 2019 yılı itibariyle internet kullanıcı sayısı 4.39 milyara, sosyal medya kullanıcı sayısı 3.48 milyara ulaştı. Türkiye’de aktif internet kullanıcı sayısı ise 59,3 milyon. Sosyal medya platformları arasında habere ulaşmak için yüzde 51 ile en çok Facebook, yüzde 41 ile Youtube, yüzde 35 ile Twitter kullanılıyor. Türkiye’de 408 bin 494 web sitesi ise engelli.

Erdoğan’ın, hakaret içeriğiyle bulunduğu şikayetler nedeniyle 2010-2014 arasında 8 bin 550 soruşturma açıldı, bin 827’si dava konusu oldu. Cumhurbaşkanı olduktan sonra, 2015-2019 yılları arasında 16 kat artışla açılan soruşturma sayısı 142 bin 623, dava sayısı ise 29 bin 488’e ulaştı. Bu davalarda 31 bin 399 kişi yargılanırken, kararları verilen 27 bin 155 dosyadan sadece 4 bin 621’ne beraat kararı çıktı. Beraat kararı çıkan dava sayısı oransal olarak yüzde 17. Pandemi döneminde asılsız ve provokatif olduğu iddia edilen paylaşımlar üzerine de; 10 bin sosyal medya hesabı incelendi, bin 105 kişi hakkında dava açıldı, 510 kişi gözaltına alındı.

ANKA'dan Şeyma Paşayiğit'in haberine göre; "İktidarın otoriter yönetim anlayışıyla teklifi acil olarak yasalaştırmaya çalıştığı" belirtilen şerhte, şu değerlendirmeler yer aldı:

MUHALİF SUSTURMA DÜZENLEMESİ

“İktidar kanadı tutarsız. Torba kanun görüşmelerinde, Dijital Mecralar Komisyonu kuruldu. Sosyal medyaya ilişkin yapılacak düzenlemelerin konunun uzmanları tarafından detaylı şekilde değerlendirmesi yoluna gidilmesi varken cezai yaptırımlar öngören içerikte bir teklifin Adalet Komisyonu’na sevk edilmesi, basit popülist yaklaşım olmaktan başka bir anlam taşımıyor. Kamuoyuna bir yandan ‘dijital çağın gerekleri uyarınca komisyon kuruyorum’ mesajı verilirken, diğer yandan iktidara muhalif kesimlerin susturulma aracına dönüştürülecek düzenlemeler yasalaştırılıyor.

SOSYAL MEDYAYI KONTROL ETME İSTEĞİ

İktidar partisi teklifin savunusunda milyarlarca kişinin kullandığı diğer sosyal ağ sağlayıcılara temsilcilik açtırarak, hukuki muhataplık kurulmasını ileri sürüldü. Ancak bu durum hiç de gözüktüğü gibi değil. Asıl konu; Türkiye’deki geleneksel medyayı yüzde 90’lar düzeyinde kendisine bağlayan ve halkın haber alma hakkını engelleyen iktidar, düşünce ve ifade özgürlüğünün günümüzdeki temel sığınaklarından olan sosyal medyayı da bu teklifle kontrol etmeyi istemek. Bunu da verilerin Türkiye’de depolanmasını sağlayarak, istenilen zamanda bu şirketler üzerinde baskı oluşturarak engelleme yoluyla yapmayı hedeflemek.

FİRMALAR TÜRKİYE’DEN ÇEKİLİR

İnternetteki bant genişliğinin daraltılması, teklifin yaptırım hükümleri arasında kademeli şekilde eklenmekte. Sonuçları planlanmadan getirilen bu hükmün, başkaca olumsuz sonuçlar yaratması kaçınılmaz. Çok sayıda yabancı firma ile bazı yerli firmalar Türkiye’den çekilecek.

ODATV DEFALARCA KAPATILDI

Almanya’da yasanın bir benzerinin yürürlüğe konulduğu yönünde öne sürülen argümanlar, yanlış. Almanya’daki düzenleme, ülkeye özgün durumları önceledi. Irkçılığın her an boy gösterme olasılığının yüksek olduğu için bunun önüne geçilmesi amaçlandı. Almanya ile Türkiye kıyaslamasını, cezaları artırmak için yapanların görmek istemedikleri asıl gerçek ise, Almanya’da ifade özgürlüğü gerekçesiyle kapatılmış bir tane internet haber sitesinin olmaması! Oysa Türkiye’de sendika.org 63 defa, Odatv yine defalarca kapatıldı.

YENİ KUŞAKLAR KİRLİ İLİŞKİLERDEN HABERDAR OLMAYACAK

Düzenlemeyle ‘unutulma hakkı’nın etkin kullanımının amaçlandığı ifade ediliyor ancak bu doğru değil. Uygulamadaki hedef, siyasetin dizayn edilmesi. Hafızalarda ilk günkü gibi tazeliğini koruyan AKP-FETÖ işbirliğine ilişkin haberler, yolsuzluk operasyonları, ayakkabı kutularına konulan milyon dolarların görüntü kayıtları ile özellikle ABD ve Rusya ile kurulan tavizkar dış politikanın yol açtığı ağır bedeller internet arşivinden silinmek istenmekte. Böylelikle yeni kuşakların, geçmişte yaşanan onca kirli ilişkiden haberdar olmaları engellenecek.

İŞİNE GELDİĞİ GİBİ OLMAZ

Tüm düzenlemelerin özünde, her geçen gün genç seçmenlerin AKP’den uzaklaşması var. İktidar da bu durumu göz önüne alarak gençlerin yoğunlukla kullandığı sosyal medyayı kontrol altına almak ve buradan kendisine yönelen protesto ve tepkilerin önüne kesmek istiyor. Z ve Y kuşağı 27 milyon vatandaştan yaklaşık yüzde 63’ü Türkiye’de yaşamak istemiyor. Gençlerden yüzde 70’i; bilgisi, birikimi, kariyeri ne kadar yeterli olsa da ‘torpil’ bulamadığı takdirde istediği yere gelemeyeceği düşüncesinde. Fikrini açıklaması durumunda başına bir şeyler geleceğini düşünün gençlerin oranı yüzde 60’larda. Gençler mutsuz, umutsuz ve tepkili. Buna da AKP’nin kaynaklık ettiğinin farkında. Erdoğan bu durumun önüne geçebilmek için ülkenin gençlerinin düşüncelerine saygı duymak, genç istihdamı artıracak yatırımlara yönelmek yerine sosyal medyayı zapturapt altına alıp sorunu çözeceğini zannetmekte. Bu süreci yönlendirmek ve yönetmek; işine geldiğinde Facetime’den darbeye karşı halkı sokağa çağırıp, işine gelmediğinde Twitter’den dislike aldığınızda yasaklara sarılmakla olmaz.”

"NELER DOĞURACAĞI BELİRSİZ"

İYİ Parti şerhinde ise Türkiye’de yargıya güvenin kalmadığı belirtilerek, “Bu kanun, adalete güven olmayan bir ülkede neler doğuracağı belirsiz” değerlendirmesi yapıldı. İYİ Parti’nin diğer değerlendirmelerinden öne çıkanlar ise şu şekilde:

AMAÇ, MUHALEFETİ VE ELEŞTİRİLERİ SUSTURMA

“İktidar, medyanın sosyal medya ayağını kontrol altına almak, muhalefeti ve eleştirileri susturmak istiyor. Bu kuşkuyu, toplumda büyük bir kesimi yaşıyor. Yine yasaklama yoluna gidilmesi son derece vahim. Otoriter rejimlerin bilgiye çabuk ulaşılmasından ve bu mecrada eleştirilerin rahat yapılır olmasından rahatsızlığı da bilinen bir gerçek.

PRATİKTE UYGULAMA İMKANI YOK

Bilgiye erişimin engellenmesi toplumları çok geriletir; yasaklamak, kısıtlamak toplumlara yapılabilecek en kötü örneklerdir. Buradaki milyonlarca akan bilgiyi hangi kurum denetleyebilir? Hangi mahkeme ya da o şahıs, buraya konan temsilci bu bilgileri nasıl bu doğru, bu yanlış tefrik edebilir? Bunlar pratikte uygulama imkânı olmayan şeyler.

"YASAKLAMALARDAN EN BÜYÜK PAYI SOSYAL MEDYA ALDI"

HDP’nin muhalefet şerhinde, AKP iktidarının yasaklamalarından en büyük payı sosyal medya mecralarının aldığına vurgu yapıldı. HDP’nin tespitlerinden şunlar öne çıktı:

TEKLİF ‘YEŞİL KÜRE’ AKLININ ÜRÜNÜ

“Türkiye’de inşa ettikleri hakimiyet rejimi için gereken otoriter baskı mekanizmalarını tanımlamaya çalışan, günümüzü yakalayamamış, bununla beraber sadece yasaklara özgülenmiş bir metin. Bu metin, internete adeta matbaada basılmış korsan yayın muamelesinin dışa vurumu. Kendisini afişe eden ‘yeşil küre’ fikri, ne kadar dijital iletişimden ve sosyal medya dinamiklerinden anlayan bir aklın ürünüyse bu kanun teklifini de o şekilde yorumlamakta beis yok.

SOSYAL MEDYA MECRASI KAPATILMAYA MAHKUM

Öngörülen idari para cezalarının, suç ve cezada kanunilik ilkesiyle ve orantılılık ilkesiyle bağdaşmayacağı açık. Uygulanacak para cezalarının yüz katına çıkarılması biçiminde olan önerinin, muhalefeti ve muhalefet kanallarının sindirilmesi anlamına geldiği tartışmasız. Mevcut durumda kapatılma riskini her zaman barındıran sosyal medya mecrası bu yasaklar silsilesi ve dile getirilen rakamlar söz konusu olduğunda yok olmaya mahkum.

İKTİDARIN GERÇEK NİYETİ AYRI

Küçük kız çocuklarının istismarcısı ile evlenmesini hep gündeminde tutan iktidarın söz konusu yasa değişikliği metnini elinin altında tutarak yasalaştırma amacı ve arzusu kamuoyunun malumu. İnternet alanındaki bir düzenlemeye bu tür içeriklerin engellenmesine dair konulan istismara dair hükümler, iktidarın gerçek niyetinden ayrı. Şayet zararlı içeriklerin engellenmesinden yana olan bir iktidar; ayrımcı tutumunu sürekli dile getirmez ve nefret suçlarını tetiklemez.

FETÖ VE YOLSUZLUK DOSYALARINI SİLME AMAÇLI

Bu düzenlemeyle amaçlananın, ‘unutulma hakkı’nın tanınması olmayıp, iktidarın geçmişteki söylem ve eylemlerinin silinmesi. Halihazırda geçmişteki söylemleriyle örtüşmeyen iktidar, şimdi her mecrada karaladığı ilişkilerinin de unutulmasını ve gündemleştirilmemesini öngörmekte. Unutulma hakkını savunan iktidarın, 17-25 Aralık benzeri yolsuzluk dosyalarının, hakeza FETÖ ile birlikteliklerine ait geçmişin silinmesini amaçladığı hususu zaten izah dışı. Siyasetçilerin bu haktan muaf tutulmasını talebi, kendilerini deşifre edeceği refleksi ile değerlendirmeye dahi almamıştır. Başlı başına bu durum dahi meseleyi özetlemekte.”

Siyaset, 27 Temmuz 2020 13:25

Yorumlar (0)