Nakit talebinde büyük düşüş

Ekonomi, 08 Haziran 2019 22:01

Ekonomist Uğur Gürses nakit talebinin son beş yılın en düşük seviyesinde olduğunu belirterek, bu durumun ekonomik durgunluğa işaret ettiğini ve alım gücünün azaldığını söyledi.

Ekonomist Uğur Gürses Ramazan Bayramı tatili öncesindeki nakit talebinin geçmiş dönemlere göre düşüş gösterdiğine dikkat çekti. Nakit talebinin son beş yılın en düşük seviyesinde olduğunu belirten Gürses, bu durumun ekonomik durgunluğun işaretlerinden biri olduğunu söyledi.

Ekonomist Uğur Gürses, kendi internet sitesinde yazdığı “Nerede o eski emisyonlar?” başlıklı yazısında şu ifadeleri kullandı:“Bu bayramda da en çok dikkatimi çeken şu oldu; geçmiş bayramlara göre (“nerde o eski bayramlar?” ) nakit talebi görece epey ama epey düşük kalmış.Her bayramda olduğu gibi hava durumu, tatilin süresi gibi unsurları talep farklılığı yaratabiliyor.

Geçen yılla bu yılı farklılaştıran bir unsur yok.Sayıların bize gösterdiği durum epey vahim görünüyor. Vahim olan; nakit talebinde kayda değer bir reel küçülmenin olması. Ekonomik kriz alım gücünü de, harcanabilir geliri de düşürdü. Sonucu nakde olan talebin düşmesi oldu. Yani banka hesabında nakdiniz yoksa ATM’den çekemiyorsunuz.Önce şu tabloya bakalım:

Geçen yıl 14-17 Haziran’da perşembeden pazara üç buçuk günlük tatilden, bu yıl 4-7 Haziran’da Salıdan Cumaya bir tatil vardı.9 günlük bir tatil için “izin kolaylığı” açısından geçen yıl ile bu yılın çok da farkı yok.

Dolayısıyla gün farkından kaynaklanacak nakit talebi ilave bir unsur değil.Sayılara bakıldığında, geçen yıl 160 milyar TL’lik bir emisyonla bayrama girilmiş, bu yıl ise 155 milyar TL ile.Geçen yıl Şeker Bayramının 15 gün öncesine göre emisyon artışı yüzde 18.5 olmuş.

Bu yıl bayramdan 15 gün önce 135 milyar TL’lik emisyon seviyesi, 20 milyar artışla 155 milyar TL olmuş. Artış oranı yüzde 14.6Burada olağanüstü bir farklılık da yok.

Birkaç milyar farklılık da önemli değil.Sorun şurada; kabaca yüzde 20’lik enflasyona karşın geçen yılki seviyenin de altında.Geçen yıl Şeker Bayramında olduğu gibi emeklilere yapılan 1000’er liralık ikramiye ödemesi bu bayramda da yapıldı.

Tekrar anımsatalım; geçen yılki emisyon seviyesi 160 milyar, bu yılki 155 milyar. Bunların içinde kabaca 12 milyar TL’lik ilave ikramiye ödemesi de var.(Yazının ilk halinde “Geçen yıl Şeker Bayramında emeklilere yapılan 1000’er liralık ikramiye yoktu” diye yazmıştım. Kurban Bayramında başladı diye anımsıyordum. Uyarılar aldım, düzelttim)

Geçen yılla bu yılki arasında yüzde 18.7’lik enflasyon farkını da hesaba katarsanız; 2018’deki Şeker Bayramında nakit talebi zirvesi olan 160 milyar TL’lik emisyon seviyesinin bu yıl 190 milyar TL olması gerekirdi. Bu yılki 155 milyar TL’de.Tabloda “bugünkü değer” olarak gösterdiğim değerler, o yıllardaki Şeker Bayramlarında ulaşılan emisyon seviyesinin enflasyonla düzeltilmiş bugünkü satın alma gücünü gösteriyor.

Tablo önceki yılların Şeker Bayramındaki emisyon seviyelerini de gösteriyor. Çok açık biçimde 2019 yılı nakit talebi açısından reel küçülmenin olduğu ve son 5 yılda 2017 ile birlikte en kötü yıl olarak görünüyor.Eğer 2017 Nisan ayından bu yana bakılırsa emisyon hacminin 130 milyar TL’lik çizgiye oturup kaldığı dikkat çekiyor. Ekonomik durgunluğun habercisi olarak.”

Ekonomi, 08 Haziran 2019 22:01

Yorumlar (0)