Vatandaş alışverişi kesti, aracını parka çekti

Ekonomi, 17 Nisan 2019 11:17

Bütçedeki 3 aylık gerçekleşmeler, durgunluk nedeniyle ÖTV ve KDV yıllık hedeflerinde ciddi sapma olduğunu gösterdi. Resmi verilere göre, ÖTV’de yıllık hedefin 10.2 milyar TL, KDV’de ise 4.4 milyar TL gerisinde kalındı.

Vatandaş alışverişi kesti, aracını parka çekti

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı 2019 yılı 3 aylık bütçe sonuçları ekonomide yaşanan krizin vatandaşa ciddi ölçüde kemer sıktırdığını ortaya koydu. Yılın ilk 3 ayında Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) gelirleri artacağı yerde geçen yılın bile gerisine düştü. Sadece 3 aylık dönemde ÖTV'de 10.2 milyar, KDV'de 4.4 milyar TL'lik kayıp var. Veriler, vatandaşın alışverişten kıstığını, yeni otomobil almadığını, otomobili olanın da parktan çıkarmadığına işaret ediyor. Ekonomideki durgunluk aşılmazsa iktidar daha fazla bütçe açığını göze almakla, vergileri artırmak arasında bir seçim yapmak zorunda kalacak.

Bütçenin ocak-mart dönemini kapsayan 3 aylık performansı, piyasanın nabzını tutan ÖTV ile KDV gelirlerinde ciddi tehlike işaretleri verdi. ÖTV'yi akaryakıt, doğalgaz, yeni taşıt, alkol, tütün, kolalı içecekler ile dayanıklı tüketim mallarını satın alan tüketiciler ödüyor. Ekonomi yönetimi, bir önceki yılda gerçekleşen vergi tahsilatı ile gelecek yılda ekonomiye ilişkin büyüme ve enflasyon tahminleri gibi veriler üzerinden yıllık gelir tahmini yapıyor. Ekonomi yönetimi, 2019'da ÖTV'den devletin kasasına yıllık 162.6 milyar lira para gireceği tahminini yaptı ve hedef olarak da bütçeye yazdı.

HEDEF TUTMADI

Bu hedefe göre, birebir olmasa da yılın ilk 3 ayında ÖTV'den bütçeye 40 milyar 642 milyon lira civarında para girmesi gerekiyordu. Ancak 3 aylık ÖTV geliri 30 milyar 413 milyon lirada kaldı. Bu da 3 aylık gerçekleşmenin, hedeflenen gelirin 10 milyar 229 milyon lira gerisine düştüğünü gösteriyor. Üstelik bu yılın ilk 3 ayında elde edilen ÖTV geliri, geçen yılın aynı döneminde elde edilen 31.8 milyar liralık gelirin de 1 milyar 418 milyon lira gerisinde kaldı. 3 aylık gerçekleşme verileri üzerinden 12 ayın tamamını birebir hesaplamak her zaman doğru sonucu vermiyor. Zaman zaman yıllık gerçekleşme bu hesabın altında veya üstünde olabiliyor. Ancak gelirin geçen yıldan bile aşağıda kalması yıllık hedefte çok ciddi sapmaların yaşanabileceğine işaret ediyor.

En büyük kayıp sıfır otoda

ÖTV'nin alt kalemleri içinde en büyük hedef sapması sıfır taşıtlara uygulanan vergide yaşandı. Ekonomi yönetimi, sıfır taşıtların satışından bu yılın tamamında 23.9 milyar lira ÖTV geliri elde edeceğini hesaplamasına karşın ilk 3 ayda kasaya sadece 1 milyar 997 milyon lira girdi. Oysa yıllık hedefe uyumlu olarak 3 ayda yaklaşık 5 milyar 981 milyon lira civarında bir gelir elde edilmesi gerekiyordu. Geçen yılın ilk 3 ayında elde edilen 4.6 milyar liraya bile ulaşılamayınca şimdiden 4 milyar liraya yakın sapma oluştu. Hedefe uyumlu 3 aylık performans petrol ve doğalgaz ÖTV'sinde 3.6 milyar, dayanıklı tüketim mallarında 1.3 milyar, alkollü içeceklerde 1 milyar, tütünde 233 milyon ve kolalı içeceklerde 100 milyon lira civarında sapmayı işaret ediyor. KDV gelirinde de yılın ilk 3 ayında 70.6 milyar liralık yıllık hedefin sadece 13.2 milyar lirasına ulaşılabildi. Oysa 17.6 milyar lira kaynak girişi bekleniyordu.

Ekonomi, 17 Nisan 2019 11:17

Yorumlar (0)